Şeyh Mehmet Ataman

Şeyh Mehmet Ataman hakkında merak edilen soruların cevapları. Kısaca hayatı ve biyografi bilgileri.

Şeyh Mehmet Ataman (Garip Ataman) – Etmaneki Aşireti’nin önde gelen isimlerinden birisidir, abisi Abdurrahman Ataman’dır. Adıyaman İncebağ Köyünde doğup ilk okul ve orta okul hayatını köyde tamamlamıştır.

12 yaşında şehir merkezine yerleşmiştir, Adıyaman’ın Sincik İlçesi’nde İnşaat Şefliği yapıp ardından eski Serdaroğlu Oteli’nin müdürlüğünü yapmıştır. Noter tasdikli imzasıyla oteli satışa sunup sattıktan sonra otelı devretmiştir.

Oldukça fazla ve geniş bir çevrede söz sahibidir, Aşiretin öz geçmişi olarak bilgi verecek olursak Etmaneki Aşireti Dıyarbakır’dan mal alıp Musul’a, Kerkük’e ve Bağdat’a götürür oradan da alarak Diyarbakır, Silvan ve Batman’a getirip satarlardır. Aşiretin tamamı ticaret ile uğraşmıştır. Daha sonra Reşkotan Aşireti ile büyük bir çatışmaya giriştiler, Reşkotan Aşireti 58 adamını, Etmaneki aşireti ise 26 adamını bu çatışmada kaybetti.

Şeyh Mehmet Ataman dilinden, Etmaneki Aşireti;

Bölge aşiret liderleri olarak Jirki Aşireti, Gevdan Aşireti, Ertoşi Aşireti reislerinin araya girmesi ile olay yatıştı. Reşkotan Aşiret Reisinin hanımı Şemey Hatun’dur. Etmaneki aşiretinin en değerli adamı ve ağası Mamé Atmaneki’dir. Kendisi 2000 hatta bazen 3000’e varan deve ve katırlarla Musul, Diyarbakır, Şanlıurfa, Adana ve Adıyaman arasında ticaret yapardı.

Daha önceleri Batman Beşiri civarında Reşkotanlarla çıkan çatışma sonucunda burayı terk etmek zorunda kaldılar. bir süre Irak topraklarında göçebe hayat yaşadıktan sonra, amca oğulları olarak kabilelere ayrılıp farklı şehirlerde yaşamaya başladılar. Bir kısmı Adana, bir kısmı Şanlıurfa Sâm Köyu, bir kısmı Adıyaman Atekent’te yaşamaya başladılar, yörede tüm aşiret tarafından bestelenen meşhur filîtê quto bestesi etmanekilerle, reşkotanlılar arasında meydana gelen çatışmayı konu alır.

Etmanekiler kendi aralarında: dümé, xıze, eme, mamé, bâdır, éşé, koso, dedo, ayzér isımli kabilelere ayrılmaktadır. Etmanekiler kavgacı sinirli ve mert bir aşirettir. Bazı bölgelerde Kürtçe ismiyle Edéneçiler olarak bilinmektedir.

Atmi, Ataman, Atman, Atmaneki Atmanki yöre yöre isimler degişmektedir. Etmaneki aşireti çoğunlukla; Adıyaman, Şanlıurfa, Adana, Batman, Mardin, Çaldıran, Patnos, Van, Şırnak, Diyarbakır ve Muş’da yaşarlar. 1 milyonun üzerinde nüfusa sahiptirler. Urfa Suruç ilçesinde ve Adıyaman şehrinde köyleri vardır. Kendileri Türkçe bilmedikleri için Elazığ tarafından biriyle anlaşıp onu muhtar yapmışlar köylerine. Ardından tekrardan çıkan bir çatışmada Etmaneki Aşireti 3 adam öldürdükten sonra köyü bırakıp tekrardan başka bir köye göç alma kararı almıştır. Katırlarla göç etmişlerdir, uzun bir zamandan sonra Aşiret reislerinin Urfadaki amca oğlu Adıyamandaki amca oğlunu bulmak için köy köy, bölge bölge dolanmıştır, nihayetınde sora sora bulmuştur. Bölgenin bezirganlık yapan nadir aşiretlerdendir.

1 - 4