Prof. Dr. Zeliha Berksoy, tiyatro ve sanat camiasının tanınmış ve saygın isimlerindendir. Hakkında ise genellikle aslen nereli? kaç yaşında? eğitimi gibi bir çok soru merak konusudur. Kısaca hayatı ve biyografi bilgileri.
Zeliha Berksoy, Hayatı ve Kariyeri
1946 yılının Mart ayında İstanbul’da dünyaya geldi. Tiyatro ve sinema oyuncusu olan Berksoy, Opera Sanatçısı Semiha Berksoy’un kızıdır. Annesinden dolayı çocukluğundan beri opera ve tiyatro kulislerine, turnelere ve yurt dışı gezilerine aşinadır. Devlet Tiyatrosu’nda küçük rollerle tiyatroya başlayan Berksoy, 1958 yılında Cadı Kazanı oyununda rol aldı. 1965 yılında Ankara Devlet Konservatuvarı Tiyatro Bölümü’ne girdi ve eğitim almak için Berlin’e gitti.
Berlin Asamble’den olabildiğince yararlandı. atro yazarı Brecht’in eşiyle çalıştı. Böylece bir tiyatro eğitimi alıp Türkiye’ye döndü. 1970’li yıllarda Türkiye tiyatrolarında politik oyunlar sergilenmeye başlamıştı. Ankara Sanat Tiyatrosu (AST), Dostlar Tiyatrosu, Halk Oyuncuları ve Dormen Tiyatrosu gibi dramatik oyunlar oynayan gruplar vardı.
1970 yılında, Şişli Etfal Hastanesi’nde nöroloji bölümü şefi olan Dr. Yıldırım Aktuna ile evlendi. Bu evlilikten bir çocukları vardır. 1974 yılında Aktuna ile ayrıldılar.
Kısaca kariyeri;
Vasıf Öngören’in yazıp yönettiği ve Ankara Birlik Tiyatrosu’nda sahnelenecek olan Asiye Nasıl Kurtulur adlı oyuna seçildi. Oyundaki annesi rolü ise Semiha Berksoy’undu. Büyük başarı elde eden oyun, iki sene boyunca sahnelendi. Berksoy, 1969 ve 1985 yıllarında iki kez en başarılı kadın oyuncu seçildi. Sonrasında meslek hayatına Dostlar Tiyatrosu’nda devam etti. İstanbul Belediyesi Şehir Tiyatroları’nda konuk sanatçı oldu. Kafkas Tebeşir Dairesi, Ferhan Şensoy’la Yedi Ölüm Günahı ve Keşanlı Ali Destanında oynadı. Bakırköy Belediye Tiyatrosu’nun 1974-75 sezonunda, tiyatro ve opera sahne öğretim üyeliği yaptı.
Berksoy, 1980 yılında üniversiteye geçti. Türkiye’nin üçüncü ödenekli tiyatrosu olan Bakırköy Belediye Tiyatrosu’nu kurdu. Bakırköy Belediye Tiyatrosu bünyesinde kurulan Yunus Emre Tiyatrosu’nun yönetiminde yer aldı. Beş yıl boyunca seçme repertuvarlar sunumuna katıldı. Bir süre sonra anlaşmazlık nedeniyle buradan ayrıldı. Genco Erkal’la birlikte Dostlar Tiyatrosu’nda birçok oyunun altına imza attı. Brecht’in 100. doğum günü kutlamaları kapsamında Genco Erkal’ın yeniden düzenlediği Yosma oyununda (Brecht’in oyunlarından bir kolaj) Jeni rolünde oynadı.
Birçok başarılı tiyatro oyununu yöneten, oynayan ve üniversitede sayısız öğrenci yetiştiren Berksoy, bu başarılarının yanı sıra 1989 yılında üst üste iki film projesinde yer aldı. Yavuz Özkan’ın çektiği Film Bitti yapımında Kadir İnanır’la, İrfan Tözüm’ün bir filminde de Tarık Akan’la karşılıklı oynadı.
1971 yılından başlayarak İstanbul ve Ankara’da Brecht konserleri verdi. Lola Blau (1973), Taranta Babu’ya Mektuplar, Jokond ile Siyau (1977), Kafkas Tebeşir Dairesi (1980) gibi oyunlarda başarısıyla çeşitli ödüller aldı. Şu anda Beşiktaş Belediyesi Kültür ve Sanat Vakfı’nın danışmanlığını yapmakta olan Zeliha Berksoy, 2009 yılında çekilen Güz Sancısı adlı filmde de oynadı. Halen Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Tiyatro Ana Sanat Dalı Başkanlığı’nı yürütmektedir.
